Długo zastanawiałem się jak rozliczyć zysk u holenderskiego brokera jakim jest Degiro. Ich oficjalnym stanowiskiem jest to, że można użyć rocznego raportu, który otrzymujemy po zakończeniu roku. Jednak gdy w niego spojrzymy, możemy dostrzec parę niespójności.
Ważna informacja
Zacznijmy od tego, że artykuł ten NIE JEST poradą prawną, a sam rozliczałem PIT-38 pierwszy raz. Nie jestem zatem ekspertem i jest to wysoce prawdopodobne że mylę się we wszystkich poniżej przedstawionych wnioskach.
Jak powinno się liczyć podatek?
Swoją wiedzę na temat rozliczania podatku za giełde czerpałem z wielu źródeł, jednak według mnie najlepiej wyjaśnił to Michał Szafrański w swoim wpisie Jak rozliczyć podatek od dywidendy zagranicznej i zysk na akcjach. Jaki PIT wybrać?
W roku 2020 zamknąłem na Degiro łącznie dwie pozycje. Obliczmy podatek dla jednej z nich.
2020-07-30 otworzyłem pozycje na ETF VANGUARD S&P500 za kwotę 209,04 EUR. Do celów podatkowych, kwotę tę musimy przeliczyć na PLN, używając średniego kursu NBP z poprzedniego dnia roboczego. W moim przypadku jest to 4,4194 (Tabela nr 146/A/NBP/2020 z dnia 2020-07-29). Zatem dla Urzędu Skarbowego, koszt tej pozycji wyniósł 209,04*4,4194=923,83 PLN.
2020-08-18 zamknąłem pozycję za kwotę 216,8 EUR. Używając znów średniego kursu NBP z dnia poprzedniego wychodzi 951,56 PLN.
I to wszystko jeśli chodzi o liczenie! 951,56zł to nasz przychód, a 923,83zł to nasz koszt. Zakładając że to była nasza jedyna zamknięta pozycja w ubiegłym roku, starczy że do naszego PIT-38 wpiszemy 951,56 w pole 22 i 923,83 w pole 23.
Oczywiście jeśli zamkniętych pozycji było więcej, to w polach 22 i 23 powinna się znaleźć suma wszystkich przychodów i kosztów. Dodatkowo, jeśli nasza pozycja była kupiona na giełdzie zagranicznej, powinniśmy uwzględnić to w PIT/ZG. Po więcej szczegółów zapraszam do wcześniej wspomianego artykułu Michała Szafrańskiego. Wyjaśnia on też jak liczyć zysk z dywidend.
To to trzeba ręcznie tak liczyć?
Ręczne liczenie wszystkich zamkniętych pozycji potrafi być żmudne. Jeśli to tylko parę transakcji, to większego problemu nie ma. Gorzej jeśli zrealizowaliśmy tyle operacji, że liczenie tego może zająć nam parę wieczorów. Dlatego warto użyć programu, który zautomatyzuje ten proces.
Moim faworytem okazał się Kalkulator Giełdowy! W bardzo łatwy sposób można dodać swoje transakcje (nie tylko z Degiro, ale też z Revolut albo Trading212) oraz bardzo przejrzyście pokazuje jak wypełnić PIT i które wartości w które kolumny wpisać. Twórca sam zastrzega, że jest to dopiero wersja rozwojowa, dlatego sprawdziłem wszystkie kalkulacje dla pewności, ale nie dostrzegłem nieprawidłowości. Program ten działa w przeglądarce i jest darmowy, więc warto wesprzeć pieniężnie autora projektu, gdyż robi świetną robotę.
Co jest nie tak z raportami Degiro?
Pierwszą podstawową kwestią jest to, że kwoty z raportów Degiro nie pokrywają się z faktycznymi kwotami i kalkulacjami które przedstawiłem powyżej.
Na powyższym porównaniu, można dostrzec następujące rozbieżności:
1. (fioletowa strzałka) kwota przychodu na raporcie to 9375,90PLN, a faktyczna to 3174,79PLN. W kolejnym akapicie wyjaśnię skąd się ta różnica bierze.
2. (błękitna strzałka) kwota kosztu na raporcie to 9138,15PLN, a rzeczywisty koszt nabycia akcji to był 2987,53PLN.
3. Według raportu Degiro, zysk wyniósł 9375,90-9138,15=237,75. Faktyczny zysk (wg Kalkulatora Giełdowego) to 187,26.
4. (zielone kółka) jeśli chodzi o dywidende to tutaj rozbieżności nie ma. Można jedynie zauważyć, że zysk wg kalkulatora to 43,59, podczas gdy na raporcie widnieje kwota 43,16. Później wyjaśnię skąd ta różnica. Reszta wartości się pokrywa (dane z Kalkulatora Giełdowego są od razu zaokrąglone do pełnych wartości, gdyż w taki sposób należy wypełnić te wartości w PIT).
5. (czerwone koło) opłaty brokerskie można również wliczać jako koszt uzyskania przychodu. Jeśli chodzi o wartość -27,63, to drogą dedukcji doszedłem, że to są prowizje za otwarcie i zamknięcie pozycji. Zatem jeśli ktoś posila się raportem do rozliczania PITu, to może śmiało uwzględnić tę kwotę w polu 23 (Koszty Uzyskania Przychodu). W Kalkulatorze Giełdowym prowizje za transakcje są już uwzględnione w polach otwarcia lub zamknięcia pozycji. Dodatkowo Kalkulator Giełdowy jako koszt zaliczył również wszystkie opłaty za połączenie z giełdą. Ja je usunąłem z powyższego zestawienia, bo zostawienie ich, zwiększyłoby dysproporcje w punkcie 3. Raport Degiro nie uwzględnia kosztów połączenia z giełdą.
Skąd te rozbieżności?
Żeby zrozumieć skąd się biorą te rozbieżności, to trzeba przedstawić parę faktów:
1. Degiro nie uwzględnia kursu NBP z dnia poprzedzającego. Zamiast tego bierze kurs z końca dnia w którym zawarto transakcje: „Kwoty w raporcie zostały ujęte w PLN. Jeśli miało to zastosowanie, kurs walut użyty do wyliczanie tego raportu to kurs zanotowany na koniec dnia, w którym zawarta była transakcja.”
2. Fundusz Rynku Pieniężnego (FRP) – na FRP trzymane są wszystkie środki, które są „luzem” na naszym koncie. Przy zasileniu konta, środki natychmiast lądują na FRP, a w momencie kupowania akcji, potrzebne środki są wypłacane z FRP i od razu kupowane są akcje.
Wyjaśnia to przy okazji, skąd taka rozbieżność jeśli chodzi o zainwestowane kwoty. Gdyby nie wliczać FRP, według Degiro mój przychód wyniósłby 3168,05 PLN. Kwota z Kalkulatora Giełdowego to 3174,79 PLN. Różnica zatem wynika wyłącznie z innych kursów walutowych użytych do obliczeń.
Ważną kwestią jest też to, że zyski z FRP również powinno się wliczać w przychód. I tutaj pojawia się pewien problem, gdyż mimo iż na raporcie faktycznie pojawił się przychód za FRP, to nie widać go w żadnych statementach (przez co też Kalkulator Giełdowy nie bierze go pod uwagę). Dodatkowo prześledziłem historię swojego rachunku od samego założenia i jedyne różnice generowane przez FRP wynosiły -0,02 albo +0,02 EUR ostatecznie się równoważąc. Mimo wszystko, jeśli taki zysk pojawił się u Was w raporcie, a podatek obliczacie samemu, to warto go również dodać do przychodu w PIT.
3. Degiro „pożycza” twoje akcje innym inwestorom. Długo myślałem czy to może mieć wpływ na zyski. Jednak żaden raport nigdzie tego nie uwzględnia, tak samo nie widać tego w statementach, więc wychodzi na to, że pożyczanie akcji nie ma żadnego wpływu na bilans zysków i strat.
Wnioski
W przypadku brokera Degiro ciężko jest policzyć ten podatek „zgodnie ze sztuką”. Jeśli będziemy bazować na samym raporcie, to będą tam kwoty, które zostały przewalutowane po złym kursie. Jeśli natomiast będziemy oblicząć podatek samemu (lub programem), to nie mamy jak uwzględnić operacji, które robi broker za naszymi plecami (tj. FRP). Nawet jeśli weźmiemy zysk FRP z raportu, to został on prawdopodobnie przewalutowany po kursie z dnia obecnego, a nie poprzedniego.
Mimo wszystko, którąś z opcji trzeba wybrać, dlatego pokażę Wam jak moim zdaniem należy wypełnić PIT, używając jednego z dwóch wariantów.
Wariant I – rozliczenie z Raportu
W przypadku tego rozwiązania będziemy głównie przepisywać wartości:
PIT-38 pole 22: [Sprzedaż papierów wartościowych]
PIT-38 pole 23: [Zakup papierów wartościowych] + [Prowizje]
PIT-38 pole 45: [Dywidendy] * 19%
PIT-38 pole 46: [Podatki od dywidend]
W moim przypadku wyglądałoby to tak:
PIT-38 pole 22: 9375,90
PIT-38 pole 23: 9165,78 (9138,15 + 27,63)
PIT-38 pole 45: 8,20 (43,16 * 0,19)
PIT-38 pole 46: 1,84
Zatem łączny podatek wyszedł: 39,93zł za sprzedaż akcji i 6,36zł za dywidendy (łącznie 46,29zł).
Dodatkowo należy wypełnić PIT/ZG dla każdego kraju z którego giełdy macie zyski. W tym celu konieczne będzie zalogowanie się do konta w Degiro by sprawdzić na jakiej giełdzie kupowaliśmy dane aktywa.
Wariant II – Kalkulator Giełdowy
Wchodzimy na Kalkulator Giełdowy i importujemy CSV zawierające nasze transakcje (instrukcja jest podana na stronie). Po imporcie przechodzimy do zakładki „Wyliczenia podatkowe”, gdzie jest w czytelny sposób pokazane, jakie wartości przepisać i w które pola w zeznaniu podatkowym.
Dodatkowo warto sobie przejrzeć czy zaimportowane dane i wyliczenia się zgadzają. Ja usunąłem koszty połączenia z giełdami, gdyż nie byłem pewien czy można je odliczać. Być może niesłusznie, ale raport od Degiro też tych kosztów nie uwzględnia.
W moim przypadku zysk wyszedł 187,27zł. Tak jak wcześniej pisałem, powinno się również uwzględnić FRP (do tego będziemy potrzebowali raport), dlatego dodaję 28,99zł do zysku, przez co uzyskuję wynik 216,26zł.
Zatem podatek wyliczony tym sposobem wychodzi 41,08zł + 6zł (dywidenda) = 47,08zł.
Jeśli skorzystamy z Kalkulatora Giełdowego do obliczenia PITa, to warto zrobić sobie eksport tych wyliczeń. Nawet gdyby strona projektu padła, to będzie miało się wgląd do wyeksportowanego CSV dowolnym programem.
Podsumowanie
Jak widać, przy obu wariantach wyliczona kwota podatku wyszła podobna. Pamiętajcie, że jest to możliwe, że obie metody które przedstawiłem są niepoprawne i obie zawierają niepoprawne informacje. Nie jestem wam w stanie zagwarantować, że tak się powinno liczyć, a jedynie pokazuję do takich doszedłem wniosków po moim długim researchu.
Pierwszy wariant jest na tyle dobry, że w razie czego możemy powołać się na brokera, gdyż to on taki raport dla nas sporządził. Jednak sam zaznacza:
„[…]jednak pragniemy zaznaczyć, że raport ma charakter poglądowy, tzn. jest tylko pomocą przy poprawnym rozliczeniu i nie posiada mocy prawnej[…]”.
Drugi zaś wariant jest o tyle dobry, że jasno widać przy której pozycji były jakie zyski. Jest to bardzo łatwe do sprawdzenia i ewentualnego zweryfikowania. Można powiedzieć że w przypadku tego wariantu mamy pełną kontrole.
Aktualizacja (02.04.2021)
Akurat w dniu pisania tego wpisu, autor Kalkulatora Giełdowego ogłosił wersje Beta, która uwzględnia również FRP. Testowo przeliczyłem jeszcze raz swój podatek i tym razem kwoty niemal pokrywały się z tymi z raportu Degiro, przy czym Kalkulator Giełdowy użył poprawnych kursów walutowych. Pewnie lada dzień wsparcie dla FRP będzie dodane również do wersji stabilnej. Wtedy myślę że najlepszą opcją będzie właśnie skorzystanie z Kalkulatora Giełdowego do rozliczenia naszego PIT-38.
Na sam koniec, już jako ciekawostkę dodam, że zyski z FRP biorą się głównie z różnicy walut. Dlatego jeśli patrzymy na statement, to widzimy że FRP nie daje nam żadnych zysków, bo widzimy rachunek nominowany w Euro. Faktyczne różnice byłyby jeśli byśmy widzieli rachunek w złotówkach. Jeśli więc przykładowo wpłacimy na rachunek Degiro 100zł, a Euro się wzmocni względem złotówki, że nasz rachunek będzie miał wartość 110zł, to te 10zł będzie dla nas zyskiem. Od takiego zysku trzeba zapłacić podatek. Wynika to z tego, że technicznie broker zainwestował za nas te 100zł w fundusz pieniężny, więc podatek jest liczony tak jak opisałem na początku wpisu. Dlatego wpłacone środki najlepiej od razu przeznaczyć na zakup akcji.
